Թուղթը՝ առօրյա և ամենուր տարածված նյութը, ծառայում է որպես աննկարագրելի հարթություն մարդկության ամենախորը արտահայտությունների համար: Պատմության ընթացքում մարդիկ իրենց ամենաներքին մտքերը, հույզերն ու մտադրությունները վստահել են այս պարզ, բայց ուշագրավ միջոցին: Մեծ հեղինակների մտորումներից մինչև հուսահատների թողած հրաժեշտի նամակները, թուղթը արձանագրել է մարդկային փորձառության ողջ ընթացքը։ Այստեղից կարող ենք նկատել մարդկանց և թղթի խորը կապը՝ բացահայտելով, թե ինչպես է այս համեստ նյութը վկայում մեր հույզերի և մտքերի մասին:
Դարեր շարունակ թուղթը եղել է օթևան գրողների, բանաստեղծների և գիտնականների համար, ովքեր ձգտում են արտաքին տեսքի բերել իրենց մտքերը: Լինի դա Աննա Ֆրանկի դասական ամսագրերը, թե Շեքսպիտի ձեռագրերը, թուղթը եղել է ստեղծագործական գործընթացի լուռ ընկերակիցը։ Գրողները իրենց սրտերն ու հոգիները թափում են դատարկ էջերի վրա՝ ստեղծելով արվեստի անժամկետ գործեր, որոնք կարող են ոգեշնչել, կրթել և սերունդներ տեղափոխել։ Թղթի շոշափելի բնույթը գրողներին թույլ է տալիս կապ հաստատել իրենց խոսքերի հետ։
Այս գեղեցիկ և գեղարվեստական նոտայից անցում կատարենք ավելի մութ կողմ, որտեղ թուղթը հաճախ կրում է հրաժեշտի նամակների ծանրությունը, որոնք թողնում են այն մարդիկ, ովքեր իրենց պատկերացմամբ անելանելի վիճակում են։ Այս հուզիչ տառերը ամփոփում են անդունդի եզրին գտնվող անհատների խորը զգացմունքները, նրանց ցավն ու տագնապը յուրաքանչյուր բառի մեջ: Այս նամակներում թուղթը դառնում է վերջնականության գործիք՝ ձայն տալով լուռ տառապանքներին:
Յուրաքանչյուր թղթի կտոր, լինի դա վեպ, անելիքների ցանկ, սիրային նամակ, թե գնումների կտրոն, իր մեջ կրում է մարդկային կյանքի ու մտքերի մի հատված: Նրանք կազմում են մեր ուրախությունների, տխրությունների, ձեռքբերումների և կորուստների հիշողությունը: Այս փաստաթղթերը միասին կազմում են մարդկության պատմության գոբելենը՝ առաջարկելով պատկերացումներ կյանքի տարբեր կողմերի մասին, որոնք ձևավորել են հասարակությունը: Անկախության հռչակագրից մինչև դասագրքերի լուսանցքների խզբզված գրառումները, թղթերը կրում են տարբեր դարաշրջաններ հասկանալու բանալին:
Թերթի ամենաուշագրավը թերևս դա նրա դերն է որպես մեր գոյության բարձունքների և անկումների անբողոք վկա: Այն անաչառ է, պահպանելով մեր մտքերը առանց դատելու: Այն մնում է անշարժ, երբ մենք կիսում ենք մեր ամենախոր գաղտնիքները, մեր երազանքները և մեր վախերը՝ պահպանելով դրանք սերունդների համար: Այն լուռ վստահորդն է աղմուկով լի աշխարհում և կրում է մեր հույսերի ու ափսոսանքի ծանրությունը՝ երբեք չդավաճանելով մեր վստահությանը:
Ըստ էության, թղթերը շատ բան գիտեն մեր մասին, քանի որ դրանք մեր կյանքի անբաժանելի մասն են, ծառայում են որպես և՛ հայելի, և՛ որպես մեր ամենաներքին մտքերի և հույզերի արձանագրություն:
Նարե Ազարյանի բլոգ 